Rölyef eski Misis-Ceyhan karayolunun üzerindeki Sirkeli Köyü yakınında, Yılanlıkale’nin güneybatısında, Ceyhan nehrine bakan ve su seviyesinden 5 m kadar yukarıda bulunan dik bir kayalık yüzey üzerindedir. Kayalığın arka tarafındaki höyük ilk olarak 1936-1938 yıllarında Liverpool Üniversitesinden bir ekiple John Garstang tarafından, daha sonra 1992-1996 ve 2006 yıllarında Alman ve Avusturyalı ekipler tarafından kazılmış, 2011 yılından beri de kazılar Bern Üniversitesi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi tarafından ortaklaşa yürütülmektedir. Bu çalışmalarda höyüğün Kalkolitik dönemden Helenistik döneme kadar kullanıldığı belirlenmiştir. Rölyefte Hitit kralı, uzun etekli bir kaftan giymiş olarak resmedilmiştir. Rölyefin sağındaki Luvi hiyeroglifi ile işlenmiş yazıtta ‘Büyük Kral, Kahraman Muwatalli, Büyük Kral, Kahraman Mursili’nin oğlu’ olarak belirtilen kral II. Mursili’nin oğlu II. Muwatalli’dir. II. Muwatalli M.Ö. 13. yüzyılın ilk yarısında hüküm sürmüştür ve anıt tarihlenebilen en eski Hitit kralı kaya kabartması olarak kayıtlara geçmiştir. II. Muwatalli devletin başkentini Hattusa’dan yeri tam olarak bilinmemekle birlikte güney Anadolu’da olduğu bilinen Tarhuntassa şehrine taşımıştı. Höyüğün bulunduğu yer Hatay ve Suriye’ye devam eden yol üzerinde Ceyhan nehri geçişi için kullanılmış stratejik bir yerleşke olmalıdır.

Rölyefin bulunduğu kayalığın üzerindeki düzlük derin bir çatlakla ayrılmış iki parça halindedir. Yüzeyin arka bölümünde libasyon (tanrılara adak olarak içki dökülmesi) amacılya kullanıldığı düşünülen iki oyuk bulunmaktadır. Bu oyuklar rölyefin batısında yer alan geniş yapısal bir tapınma alanının parçasıdır.

1994 yılında Muwatalli rölyefinin bir kaç metre sağında ikinci bir kaya kabartmasına ait izler fark edilmiştir. Bu kabartmanın daha Hitit dönemindeyken kasten kazınarak yok edilmiş olduğu düşünülmektedir. 2017 yılında yapılan detaylı 3-boyutlu taramalar bu kabartmaya ait yazıtın kalıntılarında (II.) Muwatalli’nin oğlu (III.) Mursili isimlerinin olduğu sonucuna varmıştır. Bu da uzmanların daha önceden şüphelendiği gibi kabartma ve yazıtın III. Mursili’yi devirerek tahta çıkan III. Hattusili zamanında kasten yok edildiği düşüncesini desteklemektedir.

Hitit Anıtları – Muwatalli Rölyefi
Tayfun Bilgin

Bağlantılar

• SKL Digital Collections – Muwatalli relief
• Sirkeli Höyük Ausgrabungsproject