Bazalt taşa işlenmiş stelde bir kanatlı güneş kursu altında tanrıça Kubaba bir elinde ayna diğer elinde bir nar tutarken betimlemiştir. Kubaba, Geç Hitit döneminde Karkamış şehrinin koruyucu tanrıçası olarak bilinmekteydi. Stelin kaidesiz yüksekliği (alt çıkıntısıyla birlikte) 1,25 metre ve genişliği 48 cm’dir. Stelin en azından 19. yüzyıl ortalarında Birecik kalesinde olduğu bilinmektedir, ancak zamanında yörede yaşayanların verdiği bilgiye göre Karkamış’ın 40 km kadar güneyinde bulunan Menbiç şehrinden getirilmiştir.

Stelin kaidesi Woolley’in raporlarında belirtildiğine göre T. E. Lawrence tarafından 1910’lu yılların başlarında Karkamış’ın 7 km kadar güneybatısında bulunan Yusufbey köyünde bulunmuştur. Bazalt kaide 42 cm yüksekliğinde, 81 cm genişliğinde ve 33 cm derinliğindedir. İki satırlık Luvice yazıtta, ismi ve unvanı kaidenin sağ yanına yazılmış bir yerel yönetici tanrıça Kubaba’ya bir tahıl ambarı adamaktadır.

Stel ve kaidenin British Museum’a nasıl gittiği hakkında ve nasıl ve ne zaman bir araya getirildikleri konusunda bir bilgi yoktur. Ancak görüldüğü kadarıyla kaidenin üstündeki oyuk, stelin koyulabilmesi için uygundur. Ayrıca her ikisinin de Kubaba hakkında olması ve birbirlerine nispeten yakın yerlerde bulunmuş olmalarından dolayı stelin bu kaideye ait olduğu kabul edilebilir. Stel ve kaide MÖ 10. ila 9. yüzyıllar arasına tarihlendirilmiştir.

Hitit Anıtları – Birecik Steli
Tayfun Bilgin

Bağlantılar

• British Museum Collection
• Vici.org – Birecik Stele